Edukacja ekologiczna
PO SĄSIEDZKU, CZYLI OCHRONA PTAKÓW GNIAZDUJĄCYCH W BUDYNKACH
Od początków cywilizacji, jej ekspansja, kolejne przełomowe odkrycia medycyny oraz nieprzerwany rozwój i powstawanie nowych dziedzin opartych na wciąż zdobywanym doświadczeniu, powodowały polepszenie warunków życia, stały wzrost populacji człowieka. Co za tym idzie nieustanne poszerzanie terytorium życia ludzi, zagospodarowywanie „dzikich” obszarów na tereny uprawne, dalej tworzenie i rozwój siedlisk ludzkich, rozbudowa miast.
Rozwijająca się cywilizacja, niewątpliwie wprowadziła spore zamieszanie i nie odwracalne zmiany w naszym „ludzkim” świecie, ale również w świecie zwierząt, w tym ptaków. Niektóre, podobnie jak inne zwierzęta niezdolne do życia w „betonowej dżungli”, są wypychane, pod naporem powiększających się miast, na tereny pozostające jeszcze jako te najmniej przekształcone. Inne, dostosowując się do nowej rzeczywistości, zaczęły wykorzystywać poszczególne elementy nowego świata, zmieniając bezpowrotnie swoją niszę i żyjąc w bezpośredniej bliskości człowieka – po sąsiedzku. Co ciekawe, liczba zwierząt bytujących na terenach mocno zmienionych przez człowieka systematycznie rośnie.
Życie ptaków w mieście nie jest łatwe. Zagrożenia czyhają z każdej strony. Przechodnie, poruszające się pojazdy, koty, które przecież nie straciły instynktu łowcy. Zagospodarowana zieleń miejska, podzielona chodnikami, ulicami, często uboga w miejsca nadające się na bezpieczne schronienie.
Jednak w mieście można znaleźć swoje miejsce – trzeba tylko patrzeć na schronienia „po miejsku”. To prawda, że niektóre ptaki np. sikory czy wrony preferują zieleń parkową, wysokie drzewa do gniazdowania. Natomiast zdecydowana większość miejskich ptaków wykorzystuje właśnie nowe, stworzone przez człowieka elementy infrastruktury – poddasza, rynny, nieczynne przewody kominowe, pęknięcia ścian czy otwory wentylacyjne. Tam właśnie znajdują swoje miejsce m.in. wróble, jaskółki czy jeżyki.
Niestety, na skutek wspólnej egzystencji, ptaki choć cieszą oko niejednokrotnie stają się dla wielu osób nie mile widziane. Należy zwrócić uwagę jednak, że niektóre gatunki ptaków nie mają już możliwości gniazdowania w inny sposób, jak nie posługując się warunkami stworzonymi wcześniej przez człowieka. Co gorsza ich liczebność jest niepokojąco niska. Dlatego należy pamiętać, aby je chronić. Jest to szczególnie ważne przy prowadzeniu remontów i modernizacji starych budynków.
W trosce o bezpieczeństwo niektórych gatunków ptaków gniazdujących w budynkach, wszelkie prace remontowe, popularne i jednocześnie bardzo potrzebne obecnie prace termomodernizacyjne, należy planować i wykonywać ze szczególnym uwzględnieniem wymagań w stosunku do gatunków ptaków prawnie chronionych. Ujawnienie nie przestrzegania prawa w tym zakresie, niszczenia miejsc lęgowych ptaków podlegających ochronie, czasem nawet nie świadomie, niesie za sobą bardzo poważne konsekwencje.
Aby pomóc Państwu, właścicielom i zarządcom budynków, w których gniazdują ptaki chronione, stworzono tematyczne publikacje, wskazujące właściwą metodykę postępowania w takiej sytuacji. Jedną z takich publikacji: „Ochrona ptaków gniazdujących w budynkach”. W zamieszczonym opracowaniu został zgłębiony powszechny problem niszczenia miejsc lęgowych ptaków podczas prowadzenia prac remontowych, w szczególności prac termomodernizacyjnych budynków. Wyszczególniono również jakie obowiązki ciążą na zarządcy nieruchomości, który zamierza przeprowadzić prace termomodernizacyjne, jakie konsekwencje niesie za sobą niezastosowanie się do obowiązujących przepisów w tym zakresie. Co najważniejsze informator zawiera propozycje różnych rozwiązań jakie można zastosować podczas termomodernizacji obiektów, w których występują gniazda ptaków chronionych. Autorem publikacji jest Towarzystwo Przyrodnicze „BOCIAN”.
Zachęcamy równocześnie do pozyskiwania dodatkowych informacji na powyższy temat, które można znaleźć na stronie internetowej Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska w Gorzowie Wielkopolskim (www.gorzow.rdos.gov.pl, w zakładce „Ochrona przyrody”) lub na stronie internetowej Towarzystwa Przyrodniczego „BOCIAN” (www.bocian.org.pl )